Net voor het moment waarop de Eerste Kamer zou stemmen over het wetsvoorstel Wet uitfasering pensioen in eigen beheer heeft de staatssecretaris van Financiën gevraagd de stemming uit te stellen. De reden daarvoor was de angst dat op het moment van afkoop of omzetting in een oudedagsverplichting van het pensioen de toegezegde toekomstige indexatie van de pensioenuitkeringen in één keer ten laste van de winst zou worden gebracht. Dat zou een budgettaire tegenvaller tot gevolg kunnen hebben.
Nader onderzoek leidt tot de conclusie dat het wetsvoorstel de aftrek van de lasten van de toekomstige indexatie op het moment van afkoop of omzetting uitsluit. De gevreesde budgettaire derving kan zich dus niet voordoen. De in het wetsvoorstel opgenomen aftrekbeperking wordt enigszins versoepeld. In de novelle wordt namelijk een voorwaardelijke mogelijkheid geboden om de lasten van toekomstige indexatie van de pensioenaanspraken in aftrek te brengen.
Indexatie van pensioenen
Pensioenaanspraken kunnen voor de pensioeningangsdatum worden verhoogd in verband met de stijging van lonen of prijzen. Ook na de pensioeningangsdatum kunnen pensioenen worden verhoogd in verband met de na de ingangsdatum gestegen lonen of prijzen. Bij de waardering van een in eigen beheer gehouden pensioenverplichting wordt geen rekening gehouden met toekomstige indexaties. De kosten en lasten die samenhangen met de indexatie zijn pas aftrekbaar wanneer de loon- of prijsontwikkeling zich voordoet. In een aantal gevallen is met toekomstige lasten van indexatie rekening gehouden door de vorming van een actiefpost op de balans. Vooruitlopend op de indexatie is de pensioenverplichting voor een hoger bedrag als passiefpost opgenomen. Normaal bestaat voor de vorming van een dergelijke actiefpost geen aanleiding. Voor de gevallen waarin die actiefpost al bestaat wordt de mogelijkheid van afwaardering ten laste van de winst getroffen.
Actiefpost toekomstige indexering
In de novelle wordt onderscheid gemaakt tussen de situatie van fiscaal gefaciliteerde afkoop en van omzetting van de pensioenverplichting in een oudedagsverplichting. Bij afkoop mag de vrijval van geactiveerde kosten en lasten voor toekomstige indexatie in één keer ten laste van de winst worden gebracht. Bij omzetting in een oudedagsverplichting gebeurt dat in gelijke jaarlijkse delen. Het aantal delen is gelijk aan het verschil tussen 87 en de leeftijd op het omzettingstijdstip. De staatssecretaris rechtvaardigt het onderscheid tussen afkoop en omzetting door te wijzen op het verdwijnen van de administratieve verplichtingen bij afkoop. De staatssecretaris vindt het niet gewenst om een administratieve last in stand te houden voor de actiefpost voor de toekomstige indexatie.
Om te voorkomen dat anderen van deze regeling profiteren door de pensioenverplichting te verhogen en een corresponderende actiefpost voor de toekomstige indexatielasten op te nemen, geldt de in de novelle opgenomen tegemoetkoming alleen als de actiefpost al in een voor Prinsjesdag 2016 ingediende aangifte vennootschapsbelasting was opgenomen.
Novelle
Omdat wijzigingen worden aangebracht in een al door de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel, heeft de staatssecretaris een novelle ingediend. Die moet eerst door de Tweede Kamer worden aangenomen voordat het gewijzigde wetsvoorstel door de Eerste Kamer behandeld kan worden. De invoering is daardoor vertraagd. Naar verwachting gaat het wetsvoorstel op zijn vroegst per 1 april 2017 in.
